Omgaan met voorkeurshouding

Een baby slaapt veel. Gemiddeld zo’n 16 tot 20 uur per dag. Het kan zijn dat jouw baby daarbij een voorkeurshouding aanneemt. Daarmee wordt bedoeld dat jouw baby zo’n 75 procent van die tijd met het hoofdje dezelfde kant op ligt. Omdat de schedel van een baby nog niet helemaal hard is maar een beetje flexibel kan er door een voorkeurshouding scheefgroei van het hoofdje ontstaan.

Voorkeurshouding

Bijna elke baby heeft wel een voorkeurshouding. Bijna 85% van alle baby’s heeft zelfs in de baarmoeder al een voorkeurshouding. Na de geboorte heeft nog ongeveer 1 op de 6 baby’s een voorkeurshouding. En als je zoveel uur per dag slaapt, dan komt die voorkeurshouding bijna als vanzelf. Zeker nu ouders geadviseerd worden om hun baby op de rug te laten slapen, om wiegendood te voorkomen. Omdat baby’s op hun rug liggen komt een afgeplatte schedel veel vaker voor. Naast een afgeplatte schedel, omdat baby’s op hun achterhoofd liggen, kan er ook een vervorming zijn aan de rechter of linker kant van het hoofd.

Is een voorkeurshouding gevaarlijk

In de meeste gevallen is een voorkeurshouding niet gevaarlijk. De meeste baby’s houden een voorkeurshouding alleen de eerste paar weken na hun geboorte aan, waarna het hoofdje vanzelf hersteld. Soms komt het echter voor dat een baby langer vasthoudt aan zijn voorkeurshouding, waardoor het herstel van een afgeplat hoofdje steeds moeilijker wordt. De vervorming van het hoofd kan dan zelfs permanent blijven. In enkele uitzonderlijke gevallen is de stand van de oren, wangen of kaak vervormd. De vervorming van het hoofd heeft meestal geen gevolgen voor de groei en ontwikkeling van een kind, maar natuurlijk wel voor het uiterlijk. Als er een vervorming is aan de linker kant van het gezicht kan dit wel gevolgen hebben voor de ontwikkeling. Er kan een verstoring optreden in de motorische ontwikkeling.

Tips om een voorkeurshouding te voorkomen

In de eerste drie maanden loopt een baby het meeste risico op een vervorming van het hoofd door een voorkeurshouding. Probeer dus als ouders goed op de houding van je baby te letten. Om een voorkeurshouding te voorkomen kan je zelf heel veel simpele dingen doen. Hier staan er een paar op een rijtje:

Slaaptip: Draai het hoofd van je baby

De eerste tip is om elke keer als je kleintje op bed legt het hoofdje een andere kant op te leggen. Natuurlijk leg je een baby op zijn rug in bed, maar eerst leg je een kindje met het hoofdje naar links en daarna met het hoofdje naar rechts. Wissel dit bij elk slaapje af. Merk je dat je baby een voorkeur heeft voor een kant, probeer dan vaak te draaien naar de niet voorkeur kant.

Als je baby duidelijk een voorkeur heeft voor een bepaalde kant, dan kan het ook zijn dat aan die kant iets te zien of te horen is. Wellicht staat er een nachtlampje, is er een raam of een muziekmobiel. Probeer dan eens of het helpt als je de muziekmobiel of lampje weg haalt. Zit er een raam dan kan je proberen het bed andersom om op te maken, zodat je baby met het hoofd op het voeteneind ligt.

Voedingstip: Afwisselen van kant

Deze tip is vooral handig tijdens het voeden met flesvoeding. De ene keer leg je baby op je linkerarm en de volgende keer op je rechterarm. Hierdoor draait het hoofdje van je baby elke keer een andere kant op. Bij borstvoeding is dit sowieso al het geval.

Als je het lastig vindt om een baby bij het voeden op de arm te houden, kan het eventueel helpen om een voedingskussen te gebruiken. Met een voedingskussen kan je een kleintje ondersteunen en afwisselen van houding.

Speeltip: Leg je baby op zijn buik

Oefen, vanaf de eerste week, met jouw baby op zijn buik te leggen. Dit doe je natuurlijk alleen als je baby volledig wakker is en je er constant bij bent. In het begin zal het hem niet gemakkelijk afgaan en is één tot vijf minuten voldoende, maar de baby oefent hiermee de nekspieren en oefent het naar links en rechts kijken. Het op de buik liggen is straks, als de baby gaat spelen, ook een veel actievere houding en beter voor de motoriek.

Speeltip: Maak contact met je baby

Deze tip is, om je kleintje op de grond op een speelkleed te leggen. Leg je baby op zijn rug met de wang naar rechts gedraaid. Ga vervolgens vlak naast je baby op de grond liggen, met jouw wang naar links gedraaid. Jullie kijken elkaar nu aan en zo kunnen jullie intiem contact maken. Na een paar minuten draai je het om en ga je aan de andere kant liggen en kijk je opnieuw je baby aan.

Speeltip: Leg aan beide kanten speelgoed in de box

De vijfde tip is voor tijdens de speeltijd in de box. Zorg ervoor dat er aan twee kanten speelgoed is. Zo krijgt je kindje prikkels van zowel links als rechts. Het kan je kindje motiveren om telkens een andere kant op te draaien. Mocht je merken dat je kindje een voorkeurshouding heeft, dan kan het uitdagend zijn om het leukste speelgoed aan de niet voorkeur kant te leggen.

Speeltip: Op de zij leggen

Deze tip mag je alleen doen als je kindje goed wakker is en je er constant bij bent. Leg tijdens het spelen af en toe je kindje op z’n zij. Wissel dit af met de linker en rechterzij. Laat vervolgens je kleintje op de linker of rechterzijde spelen. Let wel goed op dat de baby niet doorrolt op zijn buik.

Vervormde schedel

Zoals gezegd kan van een voorkeurshouding de schedel vervormen. Als je nou alle tips hebt geprobeerd, maar je hebt het idee dat jouw baby nog steeds een voorkeurshouding heeft, meld het dan zo snel mogelijk bij jouw consultatiebureau. Die kunnen je doorsturen naar een kinderfysiotherapeut, waar je overigens ook direct contact mee kan opnemen. De kinderfysiotherapeut behandelt zeer regelmatig kinderen met een voorkeurshouding en/of schedelvormafwijking.

PCM meting

Als je bij een kinderfysiotherapeut komt, dan zal de kinderfysiotherapeut een PCM meting doen. Hierbij wordt de scheefheid van de schedel bepaalt.

Een speciaal bandje wordt hierbij om het hoofdje van je baby gelegd. De fysiotherapeut markeert de plaats van de neus en de oren en haalt het bandje weer van het hoofd af. Nu is er een mal van de schedel en kan er goed gekeken worden of er afwijkingen zijn vergeleken met een normale schedel. Aan de hand van de PCM test kunnen er gerichte adviezen gegeven worden.

Redressiehelm therapie

Vooral als je kindje een vrij ernstige afplatting van de schedel heeft kan Redressiehelm therapie worden voorgesteld. Een op maat gemaakte helm geeft zachte druk aan de delen van de schedel die scheef gegroeid zijn, waardoor het hoofd weer langzaam in een ronde vorm terecht komt. Hoelang een helm gedragen moet worden, wordt door een arts bepaald, maar dat kan maar zo 6 maanden lang 13 uur per dag zijn.

Toch zijn er ook twijfels of de Redressiehelm therapie wel goed werkt. Op de website van de universiteit Twente kan je daar meer over lezen. Ook is het goed om te weten dat de therapie niet wordt vergoed vanuit de basisverzekering, waar door de kosten voor eigen rekening zijn. De meningen over het nut van de therapie zijn dus nogal verdeeld. Sommige artsen vinden dat de therapie te weinig baad geeft en voor bijwerkingen zorgt. Daarbij kost het de ouders veel geld terwijl het te weinig effect heeft. Uiteraard kan je als ouder altijd de mogelijkheden bespreken om therapie toe te passen bij je baby. Een kinderarts en fysiotherapeut kunnen eventueel ook nog andere mogelijkheden bespreken in plaats van een therapie met helm.