Pijnbestrijding bij je ziekenhuisbevalling

Voor pijnbestrijding tijdens je bevalling waarbij je medicijnen nodig hebt, dan ga je naar het ziekenhuis. Het betreft immers medicatie, waardoor ook je baby’s conditie in de gaten moet worden gehouden. Hier een overzicht van de mogelijkheden.

Lachgas

Lachgas wordt nog niet veel gebruikt in Nederland (in Engeland is het zeer populair). Verloskundigen die hiervoor geschoold zijn, mogen lachgas voorschrijven als pijnstilling bij de bevalling. Lachgas is een mengsel van (di)stikstof(oxide) (N2O) en zuurstof (O2) en wordt toegediend via een mond- en neusmasker. Tijdens de bevalling helpt het je ontspannen en zorgt het ervoor dat je pijn beter kunt verdragen. Deze pijnbehandeling is veilig voor moeder en kind en versuft niet. Je verloskundige houdt in de gaten of het lachgas goed wordt gebruikt. In een groeiend aantal geboortecentra en ziekenhuizen – met geschikte ruimte voor toediening en afzuigen van het gas- is lachgas aanwezig. 

Ruggenprik 

Een ruggenprik is de meest effectieve vorm van pijnbestrijding. Je voelt de pijn helemaal niet meer. Voor het toedienen wordt altijd een anesthesist ingeschakeld. Soms kan het even duren voordat deze hiervoor in de gelegenheid is. Via een dun slangetje (katheter) wordt verdovingsvloeistof in de ruimte tussen de ruggenwervels ingebracht, de epidurale ruimte. Hier lopen zenuwen die pijnprikkels van de baarmoeder en de bekkenbodem vervoeren. Als deze zenuwen worden uitgeschakeld, voel je dus de weeën pijn niet meer. Er lopen door deze ruimte echter ook zenuwen die de spieren in het onderlichaam aansturen. Na een ruggenprik kan de spierkracht in je benen tijdelijk afnemen, en voel je mogelijk minder goed wanneer je blaas vol is. Uitgebreide bewaking is wel noodzakelijk, omdat er een bloeddrukdaling op kan treden. Daarom krijg je extra vocht via een infuus. Vaak word je ook gecontroleerd via automatische bewakingsapparatuur. De harttonen van je baby worden in de gaten gehouden door middel van een CTG (hartfilmpje).

Remifentanil infuus 

Je krijgt een infuus met een pomp, waarbij je zelf – binnen grenzen gesteld door de arts – de hoeveelheid medicatie bepaalt. Dus precies hoeveel pijnbestrijding jij nodig hebt. Het blijkt matig tot zeer effectief, ook omdat het veel stress kan wegnemen en je beter kunt ontspannen. Voordeel: het effect verdwijnt binnen enkele minuten, zodat je tijdens het persen goed wakker bent en kracht kunt zetten. Na toediening merk je al binnen een minuut het effect. Bijwerkingen zijn er ook, namelijk sufheid, misselijkheid en lage bloeddruk. Remifentanil kan effect hebben op ademhaling en hartslag, zodat je continu in de gaten wordt gehouden. Controles bestaan onder meer uit bloeddrukmeting, hoeveelheid zuurstof in het bloed, ademhaling en een CTG.

Injectie met pijnstillend medicijn: pethidine

Als het nog minimaal drie uur duurt voordat de baby geboren wordt, kan er een injectie, meestal in bil of dijbeen worden gegeven. De injectie bevat een middel dat pijnprikkels vermindert, meestal pethidine, een morfineachtige stof. Dit kan ook via een infuus. Pethidine wordt meestal aangeraden in een vroeg stadium van de bevalling met 1 à 2 centimeter ontsluiting. Als je bijvoorbeeld al nachten niet geslapen hebt; of omdat je wel weeën hebt, maar de bevalling niet echt doorzet. Je wordt er ook wat suf van en daardoor kun je even uitrusten, soms wat slapen en bijtanken. Eventueel krijg je het in combinatie met een slaapmiddel, zodat je ook echt een paar uur slaapt.

Het nadeel is dat alle morfineachtige stoffen als bijwerking hebben, dat ademprikkels verminderen en de darmwerking wordt vertraagd. Daarom wordt je baby goed in de gaten gehouden. Wordt de injectie te laat gegeven en komt je baby binnen twee uur na toediening ter wereld, dan is er een verhoogd risico dat hij geen ademprikkel heeft. Astmapatiënten wordt afgeraden om dit middel te nemen, omdat ze een aanval kunnen krijgen. Andere, vervelende maar niet zo gevaarlijke, bijwerkingen zijn misselijkheid, overgeven, hoofdpijn, duizeligheid, sufheid en slaperigheid.

De ervaringen tot nu toe zijn wisselend. Sommige vrouwen geven aan het als prettig te hebben ervaren dat de scherpe kantjes van de pijn af waren en ze zodoende wat rust kregen. Andere vrouwen vonden de bijwerkingen, sufheid, misselijkheid, het gevoel er niet bij te zijn, zo vervelend dat ze nooit meer voor pethidine-injecties zouden kiezen. Van tevoren is niet aan te geven hoe jij op pethidine zult reageren.

Risico’s van medicinale pijnbestrijding:

Als bevallen zoveel pijn doet, waarom krijgt dan niet iedereen standaard een ruggenprik? In veel andere landen wordt er lichter omgesprongen met pijnbestrijding. Dat er in Nederland terughoudend wordt omgegaan met medische pijnstilling, heeft alles te maken met de kleine risico’s die eraan vast zitten en de mentaliteit van de meeste Nederlandse vrouwen.

Elk ziekenhuis is anders!!

Elk ziekenhuis heeft zijn eigen beleid op het gebied van pijnbestrijding bij een bevalling. Zo zijn niet alle opties in alle ziekenhuizen standaard beschikbaar. Je verloskundige weet daar meer over. Als zij weet wat jouw wensen zijn op dat gebied, kan ze je adviseren naar welk ziekenhuis je het beste kunt gaan. Ook de gynaecoloog is op de hoogte van de mogelijkheden in jouw ziekenhuis.